جایگاه «موجودِ غیرواجب» در هستی‌شناسی ابن سینا در نمط چهارم اشارات و تنبیهات

Authors: not saved
Abstract:

کاری که در نمط چهارم اشارات و تنبیهات[1] انجام می­شود، در اصل، تلاش برای اثبات موجودی خاص، یعنی واجب­الوجود، و نیز ترسیم نقش محوری او در هستی، یعنی آفرینشِ همه‌ى دیگر هستان و نگهداری آنان در هستی، و نیز بیان صفات او از این منظر است. از این دیگر هستان اگر بحث می­شود در این چهارچوب است؛ یعنی در حول و حاشیه‌ى وجود آن موجودِ واجب و بیان و اثباتِ وجودبخشی­ او و فیض­اش. ابن­سینا، واجب­الوجود را هم هست­کنندۀ کل هستی و تک­تکِ هستان، یعنی موجوداتِ ممکن، می­داند و هم نگهدارنده‌ى هستی و تک­تک هستان در عالم هستی. در نتیجه، موجودِ ممکن، یعنی همه‌ى هستی بجز واجب­الوجود، در این هستی­شناسی از آن حیث دیده می­شود که «معلولِ» واجب­الوجود است و وابسته به او. پس هر آنچه غیر از واجب الوجود هست، در نمط چهارم اشارات، از آن حیث در بحث می­آید که «معلول» است و هر بحثی هم که در آن می­آید به قصد تبیین این امر است. [1]. به رعایتِ اختصار، در این مقاله این کتاب را «اشارات» می­خوانیم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازنگری رمز تنبیه اول نمط نهم اشارات و تنبیهات در رد انتساب سلامان و ابسال به ابن سینا

در پی تشکیک و معارضۀ فخر رازی با موضوع اشارۀ رمزی ابن‌سینا به قصۀ رمزی-تمثیلی سلامان و ابسال در تنبیه اول از نمط نهم انتشارات و تنبیهات، خواجه نصیر در رد ادعای او به تأویل قول ابن‌سینا به روایتی از سلامان و ابسال پرداخت که آن را موافق قول ابن‌سینا یافته بود. جوزجانی نیز قصۀ سلامان و ابسال را در ردیف آثار ابن‌سینا آورده و ابن‌سینا هم در رسالۀ قضا و قدر به نام «ابسال» اشاره کرده است. با توجه به ا...

full text

روش اصل موضوعی و کاربرد آن در نمط های چهارم تا هفتم اشارات و تنبیهات

چکیده در بخش اول این تحقیق، ابتدا به معرفی روش اصل موضوعی (روش قیاسی یا روش هندسی) و بیان تاریخچه و کاربرد آن در علوم مختلف از جمله علم هندسه و مکانیک و ریاضیات، منطق و فلسف? غرب پرداخته شده است. از آنجا که تا کنون این روش در کتب فلسفی فیلسوفان مسلمان به کارگرفته نشده است و با توجه به مزایا و محاسن این روش که ازطریق ایضاح ساختار منطقی براهین و تصریح پیش فرض های نهفت? آن و همچنین روشن ساختن نحو...

فهرست موضوعی آثار ابن سینا اشارات و تنبیهات

فهرست نویسی موضوعی ، بررسی تحلیلی یک اثر یا مجموعه آثار یک نویسنده یا یک علم است که اطلاعات سازماندهی شده ای را از آن اثر ارائه می کند و در دست یابی سریع به اطلاعات مطلوب از یک اثر را برای پژوهشگران آسان می سازد. ارزش این فعالیت علمی برای پژوهشگران عرصه های مختلف علمی بسیار روشن است چه این گونه آثار علمی همیشه جزء مراجع مهم پژوهشگران هر علم به شمار می آید. اثر حاضر با توفیقات الهی کوشیده است که...

15 صفحه اول

بررسی تقریرهای گوناگون از برهان ابن سینا بر توحید ذاتی واجب تعالی در اشارات و تنبیهات

ابن سینا برهانی ابتکاری بر اثبات توحید ذاتی واجب الوجود دارد که آن را در اشارات و تنبیهات بسط داده است، هرچند بیانی اجمالی از آن را در الهیّات شفا نیز آورده است. شارحان در تقریر این برهان راه های گوناگونی پیموده و هریک تفسیر و تقریر خاصی از آن ارائه کرده اند. اختلاف این تقریرها عمدتاً در تعیین اقسام و فرض هایی است که در این برهان مورد نظر ابن سینا بوده است. در این مقاله، پس از اشاره به جایگاه بر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 19  issue پاییز و زمستان1396

pages  159- 178

publication date 2017-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023